ISLAH ÇELİKLERİ

Islah çelikleri, kimyasal bileşimleri özellikle karbon miktarı bakımından, sertleştirmeye elverişli olan ve ıslah işlemi sonunda belirli bir çekme dayanımında yüksek tokluk özelliği gösteren, alaşımsız ve alaşımlı makine imalat çelikleridir.

Islah çelikleri kimyasal bileşimlerine göre 4 ana grupta toplanır.

• Alaşımsız ıslah çelikleri
• Mangan alaşımlı ıslah çelikleri
• Krom alaşımlı ıslah çelikleri
• Krom-molibden alaşımlı ıslah çelikleri

Alaşımsız çeliklerde, ıslah dayanımı karbon miktarıyla artmaktadır. 16 mm çapa kadar en düşük akma sınırı 370 N/mm^2 (%C:0,25) ile 570 N/mm^2 (%C:0,50) arasındadır. 16-40 mm çap arasındaki boyutlarda 50-80 N/mm^2 daha düşük olur.

Mangan alaşımlı ıslah çeliklerde mangan sertleşebilirliği artırdığından 30Mn4 ve 40Mn4 çeliklerinde akma sınırı C60 çeliğindeki özelliklerini gösterir.

Krom alaşımlı ıslah çeliklerinde krom elementi sertleşebilirliği oldukça fazla artırır ve plastisiteye de olumlu etki yapar. Örneğin 40Cr4 çeliğinde 16-400 mm çap aralığında minimum akma 700 N/mm^2’dir.

Molibden kroma nazaran daha kuvvetli sertleşebilme kabiliyetini artırır. Ayrıca meneviş dayanımını artırır ve meneviş kırılganlığı ihtimalini azaltır.

Islah işlemi, sertleştirme ve bunu takip eden menevişleme işlemi olarak tarif edilmiştir. Aşağıda, çelikler için, sertleştirme ve menevişleme işlemleri genel olarak ayrı açıklanmıştır.